Zwangerschapsvergiftiging: wat is dat nu eigenlijk?
De eerste spreker was Prof. Dr. Christianne de Groot, zij begon origineel en leuk met een interactief deel; via poll vragen die live ingevuld moesten worden.
De eerste vraag was of je wel of niet ooit van zwangerschapsvergiftiging gehoord had voor de zwangerschap en de volgende was; wist u bij welke klachten je moest bellen toen u zwanger was? Het was opvallend dat de meerderheid wel van PE/HELLP gehoord had maar niet op de hoogte waren van de klachten die erbij horen.
De criteria voor PE / HELLP is aangepast, er hoeft nu geen eiwit in de urine gevonden te worden, als er wel stollingsproblemen zijn, hoofdpijn dan wordt de diagnose al gesteld. Kort gezegd is de nieuwe criteria een hoge bloeddruk en / of orgaan afwijkingen of placenta problemen/afwijkingen, hierdoor wordt het sneller gediagnosticeerd en behandeld. Meestal treed het op na 20 weken zwangerschap.
Er is een studie gedaan om te kijken of je de bevalling beter kan inleiden of op zijn beloop moet laten gaan. Bij een zwangerschap vanaf 37 weken is het beter om het verloop niet af te wachten en te gaan inleiden. Bij een zwangerschapsduur van 34-37 weken is gezien dat de zwangere er steeds slechter aan toe is bij afwachten maar de ongeboren kinderen doen het wel beter als er langer gewacht wordt. Bij een zwangerschap onder de 34 weken is het advies om af te wachten, rekken zolang dat kan. Het kindje is dan namelijk nog onrijp, daarom krijgen de zwangeren longrijpingsinjecties toegediend. Omdat de situatie van de zwangere zorgelijk is moet er dagelijks (vaak nog vaker) geëvalueerd worden of er nog gewacht kan worden. Voor iedereen is het herkenbaar dat het een onvoorspelbaar beloop heeft met grote gevolgen. Verder zal er medicamenteus magnesium gestart worden. Uiteindelijk is de enige behandeling de bevalling of bij spoed een keizersnee. Ik vond dit best confronterend, het zolang mogelijk rekken aangezien het hierdoor bijna fataal afgelopen is bij ons.
Om PE / HELLP te voorkomen is het nodig om vroeg in de zwangerschap aspirine te geven, de bloedvaten in de placenta worden dan namelijk aangemaakt.
Het herstel na HELLP is niet eenvoudig, er is een lichamelijk deel maar ook geestelijk. Onderschat ook het onbegrip van de omgeving niet, het vele uit moeten leggen en de onwetendheid, ook van de bedrijfsarts.
Wat er voor mij uit sprong was dat er nu wordt toegegeven dat bij een zwangerschap middels fertiliteit traject een verhoogd risico op HELLP is. Daarom krijgen IVF vrouwen nu preventief aspirine!
Tenslotte hoef je geen PE eerst te ontwikkelen, je kan ook los HELLP krijgen. Vaker een combi maar niet altijd. Vrouwen met een laag Vit D hebben ook een verhoogd risico op PE / HELLP.
Het ervaringsverhaal kwam dit jaar van een echtpaar. Zij gaf aan dat ze restklachten heeft; geen concentratie meer, ontzettend snel moe, snel overprikkeld, moeilijk onthouden, geen overzicht en emotioneel.
Ze heeft met de ergotherapeut geleerd om antwoord te geven op de vraag : moet ik dit nu doen? De batterij is niet 100 % na een nacht slapen maar 70%, omgeving – collega’s- familie begrijpen dat niet. Steek alleen energie in mensen die jou ook energie geven, gebruik oordoppen, oogmasker om te ontprikkelen en nodig niet 2 (of meer) personen tegelijk uit op bezoek. Verder kwam de lepel theorie aan bod, energie verdelen over de dag, wat kan er op 1 dag.
Moet ik (of een ander) dit (of kan het anders) nu (of morgen of andere keer) doen?
Hierna kwam Spaandermann, een zeer bekende voor velen zo ook voor ons. Altijd helder, warm, vol passie, duidelijk en rustig.
” Is het klaar als het over is”
De zwangerschapsvergiftiging moet je zien als het eerste vaatongeluk – incident. Het is inmiddels bij bijna iedereen wel bekend dat je na een zwangerschap met PE/HELLP een verhoogd risico op hart en vaatziekten hebt. Dr. Spaandermann is gevraagd om toe te lichten hoe hoog dat risico is.
Een trombose Na zwangerschapsvergiftiging 2-3 keer hoger risico.
Ischemisch hartziekten zoals infarct Na zwangerschapsvergiftiging 2-3 keer verhoogd risico maar als je er ook een vroeggeboorte bij hebt gekregen is het 8x verhoogd riscico.
Hartfalen! Hierbij schiet het hart tekort doordat de spier in de wand verdikt en stug geworden is. Deze komt het meest voor na zwangerschapsvergiftiging, de cijfers zijn 3,6 hoger risico maar de aantallen liggen wel hoog.
Beroerte Na zwangerschapsvergiftiging 5 x hoger risico.
Overlijden Hierbij het meest onprettige deel, 9 % van de PE / HELLP vrouwen die vroeg in de zwangerschap klachten kregen dus voor 34 weken, zijn na 40 jaar overleden.
Een zweeds onderzoek toont dat bij het doormaken van 2 zwangerschappen de risico’s vervallen.
De risico’s zijn hoog maar het zijn geen exacte getallen en er is nog genoeg aan te doen.
De kans op (wederom) een hoge bloeddruk is hoog en naar mate de tijd verstrijkt loopt dit harder op. Blijf het daarom monitoren!! Niet één keer checken na de zwangerschap maar bv 1 x per jaar. Verder kan je er zelf nog veel aan doen door bv rust in te plannen maar ook voldoende te bewegen. Vrouwen en zeker na PE/HELLP hebben een hoge druk, kunnen snel presteren, ” snel optrekken op de snelweg” maar houden het niet lang vol. Ze hebben minder bloed volume, voelen sneller stress, moeten ook harder werken en kunnen dit ook. Sporten met gewichten is dan ook niet verstandig. De kracht zit er maar conditie, cardiofitness om hart te trainen wordt geadviseerd. 3 x per week 40 min waarbij een hartfrequentie van 150 bpm aangehouden mag worden. Verder letten op je gewicht, wat je eet en wat je drinkt.
Naast bloeddruk laten contoleren is een bloedonderzoek en onderzoek verstandig. Maar ook een echo van het hart is aan te raden om te kijken naar de dikte van de spierwand. Hoe ontwikkeld het hart in de loop van de tijd?
Om af te sluiten; je moet alles in zijn verband zien, het is niet zo dat we morgen dood neervallen. Als voorbeeld noemde hij; Als je veel ijs eet ga je dood door verdrinking….. In de zomer is het warm en eet je meer ijsjes. In de zomer zit je ook in badjes / zwembaden en daar kans op verdrinking. (Statistisch meer in de zomer) Het verdrinking is indirect aan het ijs eten.
De HELLP dag van volgend jaar zal wederom de eerste zaterdag van de maand Oktober plaats vinden.
